Af en toe word je helemaal meegenomen in een boek. Je denkt eraan als je eet, als je slaapt, als je aan het werk bent. En eens het uit is, vind je hoofd altijd een manier om er verder op te gaan. Ik heb Atonement van Ian McEwan twee weken uit en nu pas begint het een beetje uit mijn systeem te raken. Maar niet zo dat ik niet een kleine kneep in mijn maag voel als ik denk aan het einde en hoe dat einde de hele roman verandert.
Geïntrigeerd? Het verhaal gaat als volgt: midden de jaren dertig kijkt de jonge, fantasierijke Briony Tallis op de warmste dag van het jaar uit haar raam. Daar ziet ze een bizarre scène waarbij haar zus Cecilia tot op haar ondergoed stript voor de ogen van Robbie, de zoon van de huishoudster, en vervolgens een fontein instapt. Cecilia en Robbie zijn allebei net afgestudeerd van Cambridge maar toonden tot op dit moment geen bijzondere interesse in elkaar. Het incident houdt Briony de hele dag bezig en wordt verder gevoed door een brief die ze onderschept van Robbie voor Cecilia en een pikant moment dat ze onderbreekt in de bibliotheek.
De gebeurtenissen van de dag leiden ertoe dat Briony ‘s avonds een grote stap neemt in haar eigen fantasie en zo de levens verandert van haarzelf, Robbie en Cecilia. Enkele jaren later vinden we hen terug bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, waarbij ze alle drie de gevolgen van die broeierige dag nog steeds bij zich dragen. Briony maakte een fout waar ze de rest van de roman boete voor moet doen (vandaar de Nederlandse titel Boetekleed).
Strak verhaal, maar ook niet zo bijzonder? Het is de vertelstructuur die het zo belangrijk maakt. De eerste helft van het verhaal is vooral plot (die heel spannend is, echt van het ‘nog één hoofdstukje dan’-type). Eens we enkele jaren vooruit springen, kan je voor jezelf steeds meer de puzzel maken van het verhaal. Je legt wat je leest samen tot je tot het werkelijke ‘gebeurde’ komt. Ik vind dat fantastisch. Pas op het einde van de roman vallen alle stukken samen en kan je alles wat je ervoor gelezen hebt helemaal gaan herevalueren.
Tot twee weken nadat ik het boek had dichtgeslagen, was mijn hoofd er nog mee bezig. Heerlijk! Meer weten over waarom ik zo lyrisch ben over Atonement? Je hoort het in de podcast.