Sommige personages verdwijnen uit je hoofd eens je de roman waarin ze leven dichtslaat. Andere personages lijk je door en door te kennen en blijven je bij. T.S. Garp is zo’n personage. Je leert hem in The World According to Garp langzaam kennen, eerst via het levensverhaal van zijn moeder, maar plots neemt hij de hele roman over en is er geen ontkomen aan. Ook niet als je de roman dichtslaat.
Het boek lag naar mij te lachen in de Oxfam boekenwinkel, met een koningsblauwe cover waarop een ouderwetse piloot op zijn duim zuigt. Meenemen dus, zeker omdat ik zo genoten had van die andere bestseller van John Irving, A Prayer for Owen Meany. Ook daar is Irving ambitieus met zijn plot en slaat het verhaal heel wat omwegen in, die altijd opnieuw bij het hart van de zaak arriveren.
Het hart van de zaak is T.S. Garp, zoon van een piloot met een flinke hersenbeschadiging en een moeder met een eigen willetje, Jenny Fields. Wanneer zij verpleegster wordt op een jongensschool in New England, zet ze al vroeg enkele verhaallijnen voor Garps leven uit. Hij wordt verliefd op Helen, de dochter van zijn worstelcoach, en om haar als boekenwurm te paaien beloofd hij een beroemde schrijver te worden. Na zijn afstuderen trekt Garp op moeders initiatief naar Wenen, waar hij vooral zijn seksualiteit ontdekt, terwijl Jenny Fields een feministische roman schrijft die haar leven en dat van Garp zal veranderen.
De roman vertelt hoe Garp uitgroeit van worstelaar tot schrijver, hoe hij zielsveel van zijn vrouw Helen houdt, maar het rokkenjagen toch niet kan laten en hoe hij als echtgenoot en vader zo ongelooflijk bang is van al het gevaar in de wereld. Die wereld is dan ook gedoemd om tragikomisch rond hem neer te vallen.
“In the world according to Garp, an evening could be hilarious and the next morning could be murderous.”
Naast een provocateur is T.S. Garp vooral een man met een plan, met energie en levenslust, en dat ontbrak ikzelf op het moment dat ik de roman vastnam. Garp is een fysieke man die altijd aan sport doet, het huishouden runt en tussendoor een roman schrijft. Dat goede voorbeeld had ik even nodig en heeft me echt wel weer wat pit gegeven.
Een roman over een schrijver heeft meestal ook flink wat meningen over literatuur en dat is hier niet anders. Het verhaal is doorspekt met fragmenten uit Garps eigen werken, die thematieken als lust en obsessieve angst naar boven brengen, maar die ook iets vertellen over verhalen en literatuur.
“A book’s true when you can say, ‘Yeah! That’s just how damn people behave all the time.’ Then you know it’s true.”
In dat opzicht, is Grap een écht boek.