Als ik vroeger dagdroomde over mijn moestuintje, dan zag ik ook altijd al een waterpartij voor me. Het woord “waterpartij” roept misschien beelden op van fonteinen en truttige beeldjes van dolfijnen en zeemeerminnen. Dat is niet per se waar ik voor ga. Ons waterpartijtje is een afgedankt bad geworden, met waterplanten, vissen, salamanders en kleine beestjes in, en met bakstenen, bloemen en gras rond.
De reden waarom ik water in mijn moestuin wil, is omdat ik dat mooi en rustgevend vind, en omdat het veel leven aantrekt. En leven in je moestuin, dat is precies wat je wil.
Waarom is een waterpartijtje in je moestuin belangrijk?
Wie ooit al gemoestuinierd heeft, weet dat het niet allemaal reukerwten en maneschijn is. Er komen veel beesten op je oogst af. Je kan die te lijf gaan met pesticiden, maar daar zijn we niet zo’n fan van. Een betere manier om er komaf mee te maken, is door hun natuurlijke vijanden in je tuin te verwelkomen. Zij houden de plagen klein, zonder dat je planten en jijzelf afzien van gif in de omgeving.
Water zorgt ervoor dat dieren als kikkers, salamanders, waterjuffers en heel wat andere insecten in je tuin kunnen komen wonen. Als je ook verschillende plekjes rond je waterpartij voorziet waar ze kunnen schuilen – denk aan een hoop stenen, wat planten, een houten plank – dan zullen ze zich er snel heel goed thuis voelen. En hun buikje hopelijk rond eten met slakken en andere ongewenste bewoners.
Materiaal recupereren: waarom is een bad zo’n goed idee
Er moest dus een vijvertje komen. Je kan in het tuincentrum of de doe-het-zelf-zaak een “voorgevormde vijver” kopen of er eentje maken met een zeil, maar ik wou graag zero waste gaan en gewoon hergebruiken wat ik vond. We waren net aan het verbouwen en zouden ook de badkamer vernieuwen. Het oude bad gebruiken als vijvertje betekende dat we het niet moest afvoeren én dat we geen nieuwe vijver moesten kopen. Win-win.
Een bad is ideaal als vijver, omdat het natuurlijk gemaakt is om water vast te houden. Het gaat niet roesten of wak worden. Ik vind het zelf ook een grappig zicht, zo’n bad in de tuin. We krijgen soms de vraag of we ook echt in bad gaan in de tuin. Daar moet ik je helaas teleurstellen. Ik denk dat de vissen en salamanders nogal zouden schrikken als ze plots gezelschap kregen.
Ons bad staat deels in de schaduw van een appelboom, zodat de vissen er niet in koken (dat is een overdrijving). Eens we de goeie plek gekozen en afgemeten hadden, en het gat gegraven hadden, kon het bad erin. Er zat nog wat ruimte tussen de rand van het bad en de grond. Daar hebben we een aantal afgedankte bakstenen en dikke takken tussen geschoven, en bosaardbei en vrouwenmantel tussen de kieren geplant. Dat toont mooi rustiek en tussen die kieren kunnen ook weer beestjes hun onderkomen zoeken.
Je bad inrichten
Een bad is gemaakt om water vast te houden, maar natuurlijk ook om het uiteindelijk weer te laten lopen. Het is dus belangrijk dat je de afvoer goed dichtmaakt. Wij hebben de stop erin gestoken en er nog eens silicone rond gespoten zodat het waterdicht is. Daarna hebben we de bodem van het bad opgevuld met brokstukken uit onze verbouwing: kleine en grote stukken marmer en baksteen. Hier kunnen beestjes tussen kruipen, eitjes leggen en overwinteren.
Met de grotere stukken marmer heb ik een trap gemaakt tot aan de bovenkant van de trap, zodat kikkers en salamanders ook weer uit het bad kunnen. De zijkant van een bad is glad, dus zorg je best dat er voor alle dieren manieren zijn om in en uit het water te geraken. Er ligt bijvoorbeeld ook een houten plank in het water waarlangs dieren weer uit het bad geraken.
Eens de bodem van het bad gevuld is, kan je er ook planten in zetten. In ons bad zit geen waterfilter dus rekenen we op planten om het water zuiver te houden. Als er vissen in je bad zitten, zorg dan ook dat zeker 1/3 tot 2/3 van het wateroppervlak gevuld is met planten, zodat ze genoeg schaduw hebben.
In onze vijver staat:
- gele lis
- waterlelie
- Japanse holpijp
- waterranonkel
- kroosvaren
Je bad vullen
Je kan je bad zelf vullen met water, maar wij hebben het ingegraven en dan simpelweg gewacht op de regen. Eens het bad mooi vol was en er zich muggen begonnen in te vermenigvuldigen, hebben we een tiental visjes gekocht. Shubunkin zijn kleine vissen die geschikt zijn voor een kleine vijver. De onze leven nu al bijna drie jaar in het bad en zijn al een koude winter met veel vrieskou doorgekomen. Er leven nog zeven van de vissen, wat een succes genoemd kan worden.
Bewoners
Naast de vissen, hebben ook salamanders hun weg gevonden naar de vijver. Vorig jaar hebben we er kleine bruine kikkers in losgelaten, eens ze te groot waren om niet meer door de vissen opgegeten te worden. Die hebben we nog niet teruggezien, maar ik heb er alle vertrouwen in dat ze wel hun weg vinden.
Intussen spotten we ook waterhuisjesslakken en wat we denken dat larven van waterjuffers zijn. In de zomer komen insecten er drinken en uitrusten. Peloeze de poes ligt er ook graag langs en neemt al eens een slokje vijverwater. Het lijkt wel de drinkplaats uit de Leeuwenkoning: een plek waar dieren samenkomen in vrede – al zou de kat wel graag eens een visje vangen.
Wil je ook aan de slag in je (moes)tuin? In het voorjaar kan je mijn moestuincursus voor beginners volgen. In Van Droom naar Eerste Oogst leer je alles over zaaien, groeien, wieden en oogsten. Zet je hier op de wachtlijst.