Bij zaaien denken we al snel aan de lente, wanneer je tomaten, pompoenen en heel wat eenjarige bloemen zaait. Maar eigenlijk kan je als tuinier bijna het hele jaar door zaaien. Voel je het in augustus of september nog kriebelen, dan kan je uit heel wat tweejarigen kiezen om meteen te zaaien.
De meeste van de bloemen die we zaaien zijn eenjarigen. Ze ontkiemen, groeien, bloeien en sterven in de spanne van één jaar. Denk aan zonnebloemen, cosmos of reukerwten. Daarnaast zijn er ook bloemen die tijdens het eerste jaar groeien, blad en wortels ontwikkelen, om in het daaropvolgende jaar te bloeien, tot zaad te komen en te sterven. Die noemen we tweejarigen. Bekende tweejarige bloemen zijn de stokroos, judaspenning (die ken je misschien vooral in zijn gedroogde vorm), duizendschoon en vergeet-me-nietje.
Hoe weet je wanneer je tweejarigen moet zaaien?
Simpel, zie je de bloemen in bloei staan, dan weet je dat je ze kan zaaien. In de natuur zou de bloem zelf in zaad komen, zaad laten vallen en – anders dan zaad van eenjarigen dat kan slapen tot het komende voorjaar – meteen ontkiemen.
Jij doet dit proces na door het zaad zelf te gaan zaaien. Ik doet dit in een zaaitray en verpot de zaailingen eens ze twee “echte blaadjes” hebben naar aparte potjes. Als ze wat groter zijn – en daarmee minder aantrekkelijk voor slakken – mogen ze de volle grond in. Ik doe dat een à twee maanden na het ontkiemen van de plantjes.
Wat zijn echte blaadjes? De eerste blaadjes die een zaailing krijgt, zijn twee kiemblaadjes. Deze blaadjes zien er niet uit als de bladeren van een volgroeide plant. De kiemblaadjes van een tomaat zijn ovaal en hebben gladde randen, in tegenstelling tot de gekartelde bladeren van een volwassen plant. De kiemblaadjes van rucola lijken kleine hartjes en die van courgettes zijn langwerpig, terwijl hun echte blaadjes (zo heet dat) meer handvormig zijn.
Doordat je tweejarigen nog niet meteen opvallende bloemen krijgen, vergeet je vast dat ze er staan, tot ze volgend jaar prachtig gaan bloeien. Mooi toch?
Tweejarigen zijn niet het enige wat je aan het eind van de zomer nog kan zaaien. Alles wat een korte tijdspanne heeft tussen zaaien en oogsten (denk aan sla of radijsjes) of planten die niet erg vorstgevoelig zijn zoals winterspinazie of boerenkool, kan je nu zaaien in je moestuin. De opbrengst zal misschien iets trager en kleiner zijn, maar zo ligt je grond ten minste niet bloot (en groeit er dus minder onkruid).